Yapay Zekayı (AI) Doğru Kullanmak

Şu sahneyi gözünüzde canlandırın: Bir yandan yapılacaklar listesi uzadıkça uzuyor, diğer yandan beyniniz YouTube önerilerinde kaybolmuş, oradan oraya zıplıyor. 😱
Tıklama tıklamayı açıyor, kendinizi insanların konuşurken kelime başına ortalama 2,5 damla tükürük püskürttüğünü açıklayan bir videoyu izlerken buluyorsunuz. Bu bilgiyle bütün tanıdıklarınızı yarı lama yarı insan olarak hayal ediyorsunuz.
Hayal bu ya, lama halinizle markete gitmeye karar veriyorsunuz ve yolda sevmediğiniz bir akrabanıza rastlıyorsunuz. Karşılıklı tükürüp konuşurken bir anda size kızıyor ve kırt diye kafanızı ısırıyor! Sebepsizce!
İrkilip kendinize geliyorsunuz, hemen başladığınız işe dönüyorsunuz ama... İnternet tarayıcınızda 27 sekme açık, çoktan bir saat geçmiş bile. İyi de ne yapıyordunuz? Konu neydi? Yer imlerinize kaydedilmiş son sayfada şöyle diyor: Lamalar koyun kırkma makası veya elektrikli koyun-köpek makası ile kırkılabilir.
Buna benzer hayali senaryolarla çok fazla vakit kaybediyorsanız çözüm için yapay zeka (AI) devreye giriyor! Peki, gerçekten işe yarıyor mu? Evet, ama doğru kullanırsanız!
Yapay Zeka (AI) ile Hayatı Kolaylaştırmak
Sosyal medyada yapay zeka (AI) kullanımıyla ilgili anlatılanları dinlerseniz, hayatınızın bir anda kusursuz şekilde düzene gireceğini zannedebilirsiniz. Yapay zeka (AI) sabah kahvenizi yapıp servis edecek, e-postaları okuyup tam kararında bir pasif agresiflikle yanıtlayacak, gerektiğinde arkadaşlarınızla dedikodu yapacak, ‘O konuda Mualla’ya ben de çok kırgınım’ diyecek, tüm rutin işleri sizin yerinize halledecek ama hepsini siz yapmışsınız gibi gösterecek… Hatta size çalışmadan para kazandıracak ve bir anda zengin olacaksınız…
Öncelikle net olarak belirtebilirim ki sosyal medyada pazarlanan mucizevi (?) yapay zeka hikayelerinin çoğu yalan. Bir zamanlar Jetgiller (The Jetsons) diye bir çizgi film vardı, hatırlıyor musunuz? Orbit City'de, Skypad Apartmanları'nda yaşıyorlardı. Yapay zeka öyle bir dünya sunacakmış gibi beklenti oluşturuyorlar. YouTube’da video izlenmelerini artırmak veya Instagram’da takipçi kazanmak için dikkat çekici başlıklar atmalarını bir noktaya kadar anlayabiliyorum ama içeriklerinin yanıltıcı olmasına tahammül edemiyorum. Zamanında Galata Kulesi’ni, Boğaz Köprüsü’nü satan Sülün Osman’dan farkları bunu dijital olarak yapmaları. Sanal Osmanlar. 🙄
Yayılan yanlış bilgiler yüzünden insanlar yapay zekayı zihninden geçenleri anlayacak bir teknoloji sanıyor. Yapay zeka (AI) gerçek dışı beklentilerle kullanıldığında tam bir hayal kırıklığı ama doğru yönlendirildiğinde süper bir asistan. Özellikle benim gibi dikkat eksikliği (DEHB) ve anksiyete bozukluğu ile yaşayanlar, iş hayatında bazı günlerin normalden çok daha zor geçtiğini bilir. Organize olmak imkansızdır, yapılacakları bir türlü toparlayamazsınız. Her gün yaptığınız işler bile gözünüze çok karmaşık ve zor gelir, ekrana boş boş bakarsınız…
Böyle günlerde işinizin kötü etkilenmemesi için yapay zekayı ve otomasyonları bir arada kullanırsanız gerçekten Jetgiller’deki gibi hissedebilirsiniz. Otomasyonlara daha sonra geleceğiz ama öncesinde temel olarak yapay zeka (AI) istemlerinin nasıl çalıştığını en temel haliyle örneklemek istiyorum.
Yapay Zekayı Doğru Kullanmak İçin
Mucize İstemeyin
Yapay zeka insanlar tarafından eğitilen, size sunabilecekleri yine insanların üretip ona verdikleriyle sınırlı olan bir sistem. Kendi başına hissedebilen, düşünebilen bir organizma değil. Ahlaki kuralları veya empati yeteneği yok çünkü böyle bir kaygısı da yok. İnsanların kendisine yüklediği verilere ve yönergelere göre karar veriyor. En temel haliyle, beyninizden farkı devasa boyuttaki verileri çok kısa süre içinde işleyebilmesi.
Doğru Soruları Sorun
Genel sorular sorarsanız genel geçer yanıtlar alırsınız. Sorularınıza durumunuzu anlatan ipuçları ekleyin. Net olun ve yapay zekanın konuyu daha iyi anlaması için bağlamı da verin. Örneğin araştırma yaparken dijital pazarlama trendlerini sormak yerine ‘Moda sektörü için 2025 dijital pazarlama trendlerini ve tahminlerini’ sorun. Dijital pazarlama birçok farklı sektörde, farklı şekilde kullanılıyor.
Kötü İstem: Bana bir çalışma rutini hazırla.
İyi İstem: DEHB teşhisim var, ilaç kullanmıyorum ve odaklanma sürem çok kısa. Sabahları enerjim düşük, akşamları daha yüksek. Bana odaklanmamı kolaylaştıracak bir ders çalışma programı oluştur.
Tek Seferde Mükemmel Yanıt Beklemeyin
Yapay zeka (AI) bazen çamaşır makinesi gibi çalışıyor. Koyduğumuz bilgiyi birkaç tur döndürüyor, duruyor, bekleme modunda kalıyor. Böyle durumlarda makineyi tekrar çalıştırmamız gerekebiliyor. Mantıklı cevap alamıyorsanız aynı soruyu tekrar sorun.
Karmaşa Yaratmayın
"Bana iş hayatımda başarı sağlayacak, ruhsal tatminimi artıracak, odaklanma becerilerimi geliştirecek ve aynı zamanda sosyal ilişkilerimi düzeltecek öneriler sun."
Böyle bir şeyi saatlik ücreti binlerce lira olan bir danışmana bile sorsanız size gözlerini devirir. Yapay zeka (AI) bir insan değil; dolayısıyla kısa ve net sorular sormamız gerekiyor. Ayrıca bu tür kişisel soruları iç içe sormak yerine önce durumunuza dair özet bilgi verin, sonra sırayla soru sorun, en son aşamada da hepsini toparlayıp özetlemesini isteyin.
Yapay Zekayı (AI) İkinci Beyniniz Gibi Kullanın
Yeni bir bilgi öğrendiğimizde onu asla unutmayacağımızı zannederiz ama kısa süre sonra beynimiz tatile çıkar. Yapay zeka (AI), ihtiyacımız olduğunda eski sayfalarını yeniden karıştırabileceğimiz bir not defteri gibidir. Kullandığınız yapay zeka modellerindeki konuşmalarınızın en verimli olanlarını arşivde saklayın.
Yapay Zekayı (AI) Her Konuda Otorite Sanmayın
Yapay zekanın (AI) ürettiği bilgileri sorgulamadan kullanmayın. Yapay zeka modelleri eğitilirken, verdikleri yanıtlar değerlendirmeye sokuluyor. Örneğin geçen yıl çalıştığım bir modelde, yapay zekanın verdiği yanıtların gerçeklik değerlendirmesini yapıyordum. İstemlerden biri, Yeni Zelanda tatiline çıkacak yeni evli bir çiftin balayı rotasıydı.
Yapay zeka (AI) şahane bir tatil planlamıştı ama birkaç ufak sorun vardı. Basel şehrine mutlaka uğramalarını, oradaki meşhur bir pastaneden kruvasan almalarını önermişti. Malumunuz, Basel Yeni Zelanda’da değil İsviçre’de. Bu kısmı yanlış olsa da araştırdığımda Yeni Zelanda’da gerçekten bahsettiği pastanenin kruvasanlarının ünlü olduğunu gördüm.
Basel ilk görüşte yanlış olduğunu anlayabileceğimiz bir hataydı ama bunun yerine Yeni Zelanda ile ilgili hayatımda duymadığım bir bilgiyi de yanlış sunabilirdi. Zaten artık yapay zekanın da halüsinasyon gördüğünü biliyoruz. Verdiğim örnekteki gibi var olan bilgileri karıştırmak yerine direkt kendisi uyduruyor ve öyle bir anlatıyor ki, hayran kalınası. Bu nedenle gerçekliğe dayalı konularda yanıt isterken mutlaka bilgi teyidi yapın.
Hayal Satanlara İnanmayın
Sosyal medyada 'Yapay zekayla ayda 100 bin dolar kazandım, yapay zekayla nasıl YouTube kanalı kurdum ve ayda 200 bin tl kazandım' konulu çokça video görüyoruz. Bunların hepsi, bakın istisnasız hepsi YALAN!
Dijital pazarlama direktörü olarak çalışıyorum, yapay zeka konusunda ortalama bir kullanıcıdan çok daha ileri seviyede bilgim ve eğitimim var. Eğer yapay zekayla şıp diye ayda 100 bin dolar kazanılsaydı kendim kazanırdım. Her gün bir video çekip bunu nasıl yapacağınızı anlatmaya uğraşmazdım. Madem o kadar muhteşemim, yapay zekayı yatırım danışmanı olarak kullanıp kazandığım parayı çalıştırmasını sağlardım, kendim de dünyayı gezerdim. 🙄
Yapay zeka ile YouTube kanalı kurabilir, içerik üretebilir ve para kazanabilirsiniz ama sosyal medyada iddia edildiği gibi hiç çalışmadan, bir ayda zengin olamazsınız. Bunun detaylarını daha sonra anlatacağım.
Özetle...
Buraya kadar okuduysanız, yapay zekayı doğru kullanmak konusunda azimlisiniz demektir. Yapay zekanın nasıl çalıştığını anlarsanız yeni nesil dijital dolandırıcılara karşı da savunmasız kalmazsınız.
